door Fausia S. Abdul, oprichter Our HERitage
Vanochtend kwam ik vroeg aan in Amsterdam, op het terrein van de nationale Keti Koti-herdenking. Voor het eerst was ik officieel uitgenodigd met een stoel dicht bij het podium. Een plek waar je alles goed kunt zien, dichtbij de sprekers, de muziek en de gezichten van het publiek. Ideaal, dacht ik.
Tot de zon zich liet zien. Niet vriendelijk en warm, maar fel en onverbiddelijk. Terwijl ik daar zat, brandde de hitte in mijn rug. Mijn stoel voelde heter dan sommige politieke situaties die zich voor mijn ogen ontvouwden.
Een podium van woorden
Er waren toespraken die recht in het hart raakten: woorden die niet alleen werden uitgesproken, maar ook gevoeld. Er waren ook momenten waarop de zinnen hol klonken, alsof ze losstonden van de geschiedenis en de emoties van de dag.
Het was eerlijk gezegd moeilijk om naar de toespraak van de minister-president te luisteren. Niet omdat het onderwerp onbelangrijk is, integendeel, maar omdat er momenten zijn waarop je voelt dat de werkelijke betekenis van deze dag niet in de woorden van een bestuurder zit, maar in de mensen die hier samenkomen.
De kracht zit in ons
De ware essentie van Keti Koti wordt niet ‘gegeven’ vanaf een podium. Die zit in ons. In elke tromslag die diep in je borst resoneert. In de gebogen hoofden tijdens het moment van stilte. In de stille knik tussen mensen die elkaar herkennen in een gedeeld verleden, in gedeelde pijn, maar ook in gedeelde trots.
Keti Koti betekent letterlijk “de ketenen zijn gebroken.” Het is Emancipatiedag: de herdenking van de afschaffing van de slavernij in Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen in 1863. Maar die vrijheid was toen slechts op papier, pas tien jaar later, in 1873, waren mensen écht vrij van de gruwelen en het gedwongen werken op de plantages.
Meer dan een ritueel
Voor mij is Keti Koti nooit alleen een ceremonie. Het is geen dag die je ‘afwerkt’ op de kalender. Het is een hartslag die ons met het verleden verbindt. Een aanwezigheid die voelbaar is in muziek, in woorden, in de geur van eten dat later op de dag wordt gedeeld.
Het is een dag waarop we ons herinneren, maar ook vieren. Niet om de pijn te vergeten, maar om te erkennen dat ondanks alles, ondanks de ketenen van toen en de onzichtbare ketenen van nu, er kracht, creativiteit en gemeenschap is.
Vandaag voelde ik die kracht, misschien nog meer dan voorgaande jaren. Terwijl de zon fel scheen, dacht ik aan alle generaties voor ons. Mensen die geen officiële uitnodiging of stoel naast een podium nodig hadden om te weten dat ze ertoe deden. Mensen die door hun bestaan, hun muziek, hun verhalen en hun liefde een onuitwisbare erfenis hebben achtergelaten.
Dat is de kracht van Keti Koti.